Lộ trình AI của Trump đã tạo ra làn sóng tranh cãi trong cộng đồng công nghệ và xã hội. Với ba trụ cột chính, kế hoạch này hứa hẹn thúc đẩy đổi mới và mở rộng ảnh hưởng toàn cầu. Tuy nhiên, những lo ngại về lợi ích doanh nghiệp và tính công bằng trong AI “trung lập” đang khiến nhiều tổ chức phản đối mạnh mẽ. Liệu đây có thực sự là bước đột phá hay chỉ là sự chia rẽ sâu sắc hơn?

Những điểm chính

• Lộ trình AI của Trump tập trung thúc đẩy đổi mới doanh nghiệp và nâng cao vị thế toàn cầu của Mỹ trong lĩnh vực AI.
• Chiến lược thay thế lệnh hành pháp của Biden, gây tranh cãi với hơn 90 tổ chức phản đối ưu tiên lợi ích doanh nghiệp.
• Kế hoạch cải cách cấp phép hạ tầng trung tâm dữ liệu AI và ngăn chặn luật AI của các bang nhằm giảm rào cản pháp lý.
• Nỗ lực kiểm soát “woke AI” với yêu cầu mô hình AI phải trung lập, gây tranh cãi về định nghĩa và loại bỏ thiên vị.
• Vấn đề bản quyền dữ liệu huấn luyện AI và cạnh tranh công nghệ gia tăng, dẫn đến nhiều vụ kiện và cảnh báo rò rỉ công nghệ.

Mặc dù mới bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã nhanh chóng công bố AI Action Plan tại Washington D.C., đánh dấu bài phát biểu quan trọng đầu tiên về trí tuệ nhân tạo kể từ khi tái nhậm chức. Kế hoạch này thay thế lệnh hành pháp AI trước đó của Biden, vốn tập trung vào an toàn và giảm thiên vị, bằng cách thúc đẩy đổi mới trong các công ty AI. Tuy nhiên, kế hoạch của Trump đã vấp phải sự phản đối từ hơn 90 tổ chức, khi họ cho rằng chính sách này ưu tiên lợi ích doanh nghiệp hơn là phúc lợi công cộng, đồng thời lo ngại về tình trạng thiếu hụt năng lượng do các trung tâm dữ liệu AI tiêu thụ lớn. Các tổ chức nhấn mạnh nhu cầu thiết lập quy tắc bảo vệ tự do và bình đẳng, đồng thời cảnh báo về tác động tiêu cực của cơ sở hạ tầng AI tại Silicon Valley đối với nguồn năng lượng quốc gia.

Chiến lược AI của chính quyền Trump dựa trên ba trụ cột chính: hạ tầng, đổi mới và ảnh hưởng toàn cầu. Phần hạ tầng được chú trọng với kế hoạch cải cách quy trình cấp phép cho các trung tâm dữ liệu AI, dự kiến sẽ có các lệnh hành pháp nhằm tăng tốc xây dựng và xuất khẩu công nghệ. Về đổi mới, chính quyền có thể ngăn chặn luật AI của các bang để giảm rào cản cho doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy mô hình AI của Mỹ vươn ra thế giới nhằm nâng cao vị thế toàn cầu.

Chiến lược AI Trump tập trung hạ tầng, đổi mới và nâng cao ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ.

Một điểm đáng chú ý trong kế hoạch là nỗ lực kiểm soát “woke AI” bằng cách yêu cầu các mô hình AI của các nhà thầu liên bang phải trung lập và không thiên vị, giữa bối cảnh Silicon Valley bị cho là nghiêng về khuynh hướng chính trị cánh tả. Tuy nhiên, việc định nghĩa sự trung lập và loại bỏ thiên vị trong AI đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng công nghệ. Hơn 10.000 phản hồi công khai đã được gửi về Nhà Trắng, với sự đóng góp ý kiến của các “ông lớn” như OpenAI, Google, Meta và Amazon, mỗi bên đều đưa ra những mong muốn chính sách có lợi cho mình. Giám đốc AI của Trump, Sacks, còn có những cuộc đối đầu công khai với các công ty công nghệ, khiến dư luận và giới chuyên môn theo dõi sát sao tác động của kế hoạch này.

Bên cạnh đó, vấn đề bản quyền cũng được các nhà phát triển AI hàng đầu đề cập khi họ mong muốn kế hoạch bảo vệ quyền sử dụng công bằng (fair use) cho việc đào tạo mô hình ngôn ngữ lớn trên tài liệu có bản quyền. Các công ty hiện đang đối mặt với nhiều vụ kiện từ các chủ sở hữu bản quyền trong ngành truyền thông, khi bị cáo buộc sử dụng trái phép dữ liệu huấn luyện. Meta đã đề xuất bảo vệ các mô hình AI mở như Llama, nhằm cạnh tranh với OpenAI và Google, trong khi Anthropic cảnh báo nguy cơ rò rỉ công nghệ AI mở cho các bên xấu, đặc biệt là các thực thể nước ngoài như Trung Quốc, làm tăng thêm sự cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực AI.